Αντικείμενο - Σκοπός
Σήμερα η ειδική αγωγή αποτελεί κεντρικό θέμα όχι μόνο της ευρύτερης ευρωπαϊκής αλλά και της ελληνικής εκπαιδευτικής και κοινωνικής πολιτικής. Είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας κατάλληλων πλαισίων για την εκπαίδευση και υποστήριξη των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είτε στο πλαίσιο της γενικής αγωγής είτε στις υπάρχουσες μονάδες ειδικής αγωγής, με απώτερο στόχο την μείωση του αποκλεισμού και της περιθωριοποίησης αυτών των μαθητών. Επιπλέον, έχει διαπιστωθεί η αυξανόμενη ανάγκη για οργανωμένη παροχή κατάλληλων παρεμβάσεων καθώς επίσης και η ανάγκη για την στελέχωση της ειδικής αγωγής με εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό.
Το συγκεκριμένο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) "Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική Αγωγή" έρχεται να καλύψει αυτό το κενό και να προσφέρει τη δυνατότητα σε επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων να αποκτήσουν τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες ώστε να ανταποκριθούν επιτυχώς στις σύγχρονες απαιτήσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Σκοπός του Π.Μ.Σ. είναι η εξειδίκευση των μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών διαφορετικών ειδικοτήτων στο γνωστικό αντικείμενο της Ειδικής Αγωγής. Μετά το πέρας των σπουδών τους επιδιώκεται οι απόφοιτοι να είναι άρτια καταρτισμένοι επιστημονικά και ικανοί να προωθήσουν και να συνδέσουν τη θεωρία, την έρευνα και την πρακτική εφαρμογή στο χώρο της Ειδικής Αγωγής. Ειδικότερα, το Π.Μ.Σ. έχει σκοπό οι απόφοιτοι α) να έχουν επαρκή θεωρητική κατάρτιση σχετικά με την ειδική αγωγή, τις πολιτικές και πρακτικές στο χώρο της ειδικής αγωγής και της ένταξης, τα διαφορετικά είδη αναπηριών, αλλά και γνώση των σύγχρονων τάσεων, προοπτικών και ερευνητικών πορισμάτων σε σχέση με τα παραπάνω πεδία, β) να αναπτύξουν δεξιότητες διαφοροποίησης, τροποποίησης και προσαρμογής του Αναλυτικού Προγράμματος, των μεθόδων και τεχνικών διδασκαλίας, της οργάνωσης της τάξης, του εκπαιδευτικού και εποπτικού υλικού, καθώς επίσης και των διαδικασιών εκπαιδευτικής αξιολόγησης, γ) να αποκτήσουν γνώσεις και να αναπτύξουν δεξιότητες σχετικές με την αξιολόγηση των αναγκών και των δυνατοτήτων των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, όπως και με τον σχεδιασμό κατάλληλης υποστήριξης και εκπαιδευτικών παρεμβάσεων με βάση τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, δ) να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες οργάνωσης και διαχείρισης της τάξης, εφαρμογής στρατηγικών ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων των ατόμων με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και παρέμβασης για την άμβλυνση των πρακτικών περιθωριοποίησης και μισαναπηρισμού εντός και εκτός σχολικού περιβάλλοντος.
Η επίτευξη των παραπάνω αποτελεί μια δύσκολη, πολύπλευρη και πολύπλοκη διαδικασία και απαιτεί:
- Την παρακολούθηση δια ζώσης μαθημάτων σχετικών με το χώρο της ειδικής αγωγής, των σπουδών για την αναπηρία, των νευροεπιστημών, της ψυχολογίας και της διαφοροποιημένης διδακτικής μεθοδολογίας,
- Πρακτική Άσκηση σε δομές δημοσίου χαρακτήρα, όπου παρέχεται ειδική αγωγή και εκπαίδευση σε μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, όπως σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων, σχολικές μονάδες όλων των βαθμίδων όπου λειτουργούν τμήματα ένταξης, και τα Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥ)
- Σε ερευνητικό επίπεδο τόσο θεωρητικά με μαθήματα Ποιοτικής/Ποσοτικής Έρευνας και Στατιστικής όσο και με μικρής κλίμακας ερευνητικές εργασίες εντός των μαθημάτων αλλά και κατά την εκπόνηση των Διπλωματικών Εργασιών.
Το Π.Μ.Σ. «Επιστήμες της Αγωγής: Ειδική Αγωγή» εμπεριέχει τις ακόλουθες τρεις (3) κατευθύνσεις εξειδίκευσης:
- Ειδική Αγωγή και Ενταξιακή Πράξη,
- Μαθησιακές Δυσκολίες,
- Γλωσσική Ανάπτυξη, Παθολογία της Γλώσσας και Εκπαιδευτική Παρέμβαση
α) Η πρώτη κατεύθυνση: «Ειδική Αγωγή και Ενταξιακή Πράξη», αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνογνωσία στην Ειδική Αγωγή και ιδιαίτερα στην Ενταξιακή Εκπαίδευση, έχει ως στόχο την εξειδίκευση επιστημόνων διαφορετικών κλάδων στην αξιολόγηση των ειδικών αναγκών, στο σχεδιασμό και την εφαρμογή ενταξιακών μεθόδων και στρατηγικών διδασκαλίας, στη διαφοροποίηση και τροποποίηση του αναλυτικού προγράμματος, στη διαχείριση της τάξης, στην ανάπτυξη συνεργατικών πρακτικών, στην εφαρμογή στρατηγικών ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες και αναπηρία και εν γένει στη δημιουργία ενταξιακών περιβαλλόντων μάθησης.
β) Η δεύτερη κατεύθυνση «Μαθησιακές Δυσκολίες» απευθύνεται σε άτομα διαφορετικών επιστημονικών κλάδων και έχει ως στόχο την εξειδίκευσή τους στην εκπαίδευση ατόμων με Μαθησιακές Δυσκολίες. Σε αυτό το πλαίσιο, η δομή και το περιεχόμενο της κατεύθυνσης αυτής του Π.Μ.Σ. εξειδικεύεται σε ζητήματα που αφορούν αποκλειστικά τις Μαθησιακές Δυσκολίες, όπως θεωρητικές προσεγγίσεις στην αξιολόγηση και αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών, ειδικά θέματα ανίχνευσης, αξιολόγησης και διαφορικής διάγνωσης, καθώς και ζητήματα σχεδιασμού και εφαρμογής αποτελεσματικών διδακτικών παρεμβάσεων, στρατηγικών και προσαρμογών της διδασκαλίας και του αναλυτικού προγράμματος, με την αξιοποίηση των ευρημάτων της διεθνούς επιστημονικής έρευνας.
γ) Η τρίτη κατεύθυνση «Γλωσσική Ανάπτυξη, Παθολογία της Γλώσσας και Εκπαιδευτική Παρέμβαση» αφορά τους επιστήμονες διαφορετικών κλάδων και έχει ως κύριο στόχο την εξειδίκευσή τους τόσο στη μελέτη της γλωσσικής ανάπτυξης όσο και σε ζητήματα παθολογίας της γλώσσας και των αντίστοιχων εκπαιδευτικών παρεμβάσεων. Για το λόγο αυτό, ιδιαίτερη έμφαση, στο πρόγραμμα αυτής της κατεύθυνσης, αποδίδεται σε ζητήματα που συνδέονται με τους δομικούς μηχανισμούς της γλωσσικής ανάπτυξης, τις νευροβιολογικές βάσεις των γλωσσικών λειτουργιών, την παθολογία της γλώσσας αλλά και τις σύγχρονες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.